In de laatste uitgave van de Consumentenbond staat een test van en het nodige geschreven over LED spots. Het positieve nieuws is dat de Consumentenbond probeert duidelijkheid te scheppen voor de consument in de tegenwoordige lichtjungle. Geestig overigens dat ze dat “Lang Leve Led” getiteld hebben, waar onze slogan o.a. Lang Leve de Gloeilamp was (begin 2009)… Benieuwd wie er het langst leeft.
Van collega Henk van der Geest kreeg ik het artikel opgestuurd en wij als lichtontwerpers zijn op zijn zachtst gezegd not amused met wat de Consumentenbond de consument probeert te leren. Elke onafhankelijkheid lijkt verdwenen en onder andere met de oproep om zelfs alle gloeilampen die mensen nog thuis op voorraad hebben maar weg te gooien en deze te vervangen voor LED lampen, hebben ze zichzelf nogal ongeloofwaardig gemaakt. Een ander voorbeeld is te zien bij de LED vervangers van halogeen. Een R7s halogeen lamp is een smal langwerpig buisje wat in veel uplighters gebruikt wordt, standaard in 2 maten verkrijgbaar. De LED variant past bijna nergens in, te breed en te hoog. Wat moet dit vervangen?
Henk van der Geest heeft een reactie op dit artikel ingestuurd naar de Consumentenbond en deze reactie is juist voor de consument belangrijk omdat hierin simpel en duidelijk wordt gemaakt waar het bij licht om gaat en wat de leugens zijn die over LED verlichting verteld worden.
In de PDF-bijlage (link) staat als eerste het artikel van de Consumentenbond. Hieronder staat de reactie van Henk op dit artikel. Hopelijk lezen zoveel mogelijk mensen zijn verhaal zodat meer mensen kundiger worden en zich niet meer van alles op de mouw laten spellen door de industrie die organisaties als de Consumentenbond en de politiek voor hun karretje lijken te spannen. Dank je wel Henk! (p.s. de Consumentenbond heeft de brief ontvangen en verontschuldigen zich dat ze nog geen tijd gehad hebben om te reageren).
LED test Consumentenbond 05-2015
Consumentenbond
ingezonden brief / reactie op onderzoek ledspots uit mei 2015
Hiermee reageer ik op uw test van ledspots die voor de consument verkrijgbaar zijn als vervanging van halogeen. Allereerst is het door de plaatjes niet geheel duidelijk dat u de vervanger voor het halogeenspotje test. Men kan zomaar denken dat u de gloeilampvervanger voor ogen heeft. Omdat u, de goede bedoelingen ten spijt, in uw artikel ook een aantal uitspraken doet die misleidend zijn moet ik reageren. Ook zegt u een aantal dingen niet die echter van groot belang zijn in het kader van consumentenvoorlichting. Dat vind ik een omissie.
Als professional kreeg ook ik te maken met de overgang naar energiezuinige verlichting en heb door me er in te verdiepen veel diepere kennis en inzicht opgedaan over de waarde van gloeilicht voor de mens. De mens waar u voor schrijft, de consument, gebruikt licht met name bij avond als het donker wordt. Dat is het moment dat de kwaliteit van licht het meest aan de orde is. Hier gaat het namelijk over gezondheid. Licht bepaalt dan of je lichaam zich opmaakt om tot rust te komen en te gaan slapen. De discussie die recentelijk gevoerd wordt over het gebruik van telefoons en andere computers in de avond gaat over het verstoren van het bio-ritme van de mens. Dit geldt net zo goed voor de ledlamp aangezien deze zijn licht op dezelfde manier maakt; op basis van blauwe led. Door fosfors krijgt het licht een breder spectrum waardoor ook andere kleuren worden uitgestraald. Maar het blauw blijft een groot bestanddeel en dat is precies het licht waardoor onze biologische klok op scherp gezet wordt. Het is dus van belang dat blauwe licht te vermijden in de avond. Hoe warm en gezellig het licht van de led dan ook gemaakt wordt, het blauw blijft er in zitten. Daarmee is het te ongezond om s’avonds thuis toe te passen.
De lichtindustrie maakt verschil tussen de kwaliteit van leds voor consumenten en professioneel toegepaste verlichting. Daarbij ligt de standaard voor de professionele markt veel hoger dan die voor consumenten. Dat is raar want als consumenten is ons beloofd dat de kwaliteit van de vervangende apparatuur 100 procent uitwisselbaar zou zijn met de verboden gloeilamp. Deze belofte is niet houdbaar. De industrie heeft inmiddels meer tijd geclaimd om tot mogelijke verbetering van producten te komen. De halogeen-gloeilamp mag twee jaar langer verkocht worden terwijl de industrie 4 jaar voorstelde. September 2018 in plaats van september 2016 is nu de deadline. Het feit dat de industrie hiermee te kennen heeft gegeven de beloftes niet waar te kunnen maken mag een teken aan de wand zijn. Maar ook dan verwacht ik niet dat een perfecte balans tussen hoge kwaliteit en lage kostprijs bereikt zal worden.
Waarom is de kwaliteit van consumentenverlichting lager? Bij professionele winkelverlichting is de verkoop een sturende factor, de consument wordt verleid tot koopgedrag en daarvoor moet de lichtkwaliteit hoog zijn! In een museum gaat het over het waarnemen van de kleuren. Een grote fabrikant in het zuiden van het land heeft zich daar onbedaarlijk in verslikt als sponsor van een groot museum in de hoofdstad. Maar daar wordt niet over gesproken.
Dan over de adviezen in de begeleidende tekst. Het weggooien van werkende apparatuur zoals de nog aanwezige gloeilampen, is contraproductief aan de bescherming van het milieu. Een slecht advies. De vervangende ledlampen zijn bovendien fors duurder in tegenstelling tot de door u genoemde iets hogere aanschafprijs.
U stelt dat goed en prettig licht van belang is en dat ben ik van harte met u eens! U noemt een paar voorbeelden waarbij het goed kunnen onderscheiden van kleuren van belang is, in mijn visie is dat altijd het geval. Wanneer je langer in een ruimte verblijft met inferieur licht dat niet door daglicht gecompenseerd wordt, dan heeft dat een ongunstige fysische en psychische invloed op de mens. Ook het bereiden en nuttigen van voedsel hoort daarbij en bij de keuze van kleding en make-up. In tegenstelling tot wat u beweert kan het lezen van een boek bij inferieur licht vermoeidheid en hoofdpijn veroorzaken. Voor een ‘iets’ hoger bedrag koop je dan toch vooral hoofdpijn gedurende de lange levensduur van een inferieure lamp.
Uit de test blijkt dat de gegevens die de verpakking vermeldt vaak niet kloppen. Een goede uitleg van wat er op de verpakking staat en hoe dat benoemd wordt in de test en hoe de consument dat kan beoordelen geeft u helaas niet. De consument wordt door een groot deel van de industrie het bos in gestuurd, ook al omdat er in de retail maar weinig kennis is van wat ze verkopen. Met uw test steunt u de industrie inplaats van ze op hun verantwoordelijkheid te wijzen.
De consumentenbond gaat vooral over de economische factor van producten en zoekt daarbij het beste fabrikaat. Voor wasmachines, stofzuigers, friteuses en strijkbouten is dat prima. Voor een artikel als de lamp, waarvan zo duidelijk is dat het invloed heeft op ons welzijn zou het de consumentenbond sieren veel meer voor zijn publiek op de bres te staan. Want slechts 2 van de geteste lampen scoren enigszins goed op lichtkwaliteit. Daarvoor verleent u terecht geen beste koop of beste uit de test.
Zoals de Michelingids restaurants aanraadt die een omweg waard zijn, zo geldt dat ook voor goed licht; het is niet bij elke winkel om de hoek verkrijgbaar maar waard om een omweg voor te maken.
Uw test maakt voor mij wederom één ding duidelijk, het gloeilampenverbod is anti-consument. Als professional adviseer ik regelmatig leds bij projecten; inmiddels weet ik welke de beste zijn, een klein bedrijf die ze maakt, maar die liggen ver buiten het bereik van de consument. En de volgende vraag is of je naast je lampen ook je armaturen moet weggooien omdat nieuwe er niet in passen, of omdat ze niet dimbaar zijn, wat de fabrikant ook beweert? Hulde overigens aan Osram die dat probleem wel aan de orde stelt! Ik vind het een slecht consumentenadvies.
Het gloeilampenverbod is meer symbool over de rug van de consument dan effectief. Waar zijn de statistieken die aantonen dat er véél minder energie door wordt gebruikt? Die zijn er niet, het is niet aan te tonen. De sommetjes waarin de besparingen (niet de kwaliteit) worden berekend tieren welig van de veel te positief uitpakkende aannames en over kwaliteit wordt schielijk niet gesproken. Alleen met dwang en halve waarheden wordt de consument overgehaald om nieuwe verlichting te kopen, anders zouden ze er niet over piekeren.
Er wordt tegenwoordig altijd om led-licht gevraagd, kennelijk is men gebrainwashed. Het wordt tijd om dat op recept te doen, want het woord led zegt niets. Een recept van specificaties is nodig om ledlicht te beoordelen. Dat is niet haalbaar voor de consument. Een nieuwe taak voor de dokter?
De fabriek uit het zuiden van het land (er wordt daar overigens niets meer gefabriceerd) verkoopt zijn led-divisie. Uit desillusie? Waarom gaan ze zich op ‘healthcare’ richten? Omdat iedereen ziek is geworden van de leds die ze verkopen?
Verbatim, de winnaar uit de test, ken ik nog van de floppy’s. Zegt u dat nog wat? Tot een paar jaar geleden vertrouwden we daar al onze informatie aan toe. Inmiddels is die er niet meer af te krijgen. Leve de vooruitgang.
Als we groene stroom gebruiken sparen we het milieu, een veel beter alternatief dan slecht licht.
Het is jammer dat juist de consumentenbond de industrie helpt met het strooien van zand in de ogen van de consument inplaats van helderheid in deze zaak te brengen.
Licht is Leven. LED is één van de prachtige manieren om ruimtes te verlichten. Niet de enige manier.
reacties: info@lichtisleven.nl
LICHT is LEVEN 